5 kritische vragen die voorkomen dat je slechte oplossingen realiseert (en die je veel geld, tijd en energie besparen)

Ik zie het vaak. Een organisatie heeft een vraagstuk en iemand – vaak hoog in de boom – roept: “We hebben een oplossing nodig. Een campagne. En het moet snel.” De communicatiespecialisten worden in stelling gebracht en gaan hard aan de slag; er wordt een briefing opgesteld, voorgesprekken met communicatiebureaus gevoerd, op basis van prijs en onderbuik geselecteerd, concepten ontwikkeld, gepresenteerd, bijgeschaafd (of platgeslagen), goedgekeurd èn uitgerold. Website in de lucht, posters in het straatbeeld en uiteraard online niet vergeten, want meten is weten. Campagne afgerond. Iedereen blij, missie volbracht. Hashtag trots…

Succesvol? Niet echt. De campagne was in de media en veroorzaakte wat reuring. Maar wat is er nu echt bereikt? Misschien was een campagne toch niet de juiste oplossing?

Hoe voorkom je dit? Hoe vergroot je de kans dat je wél bereikt wat je wilt bereiken? Bespaar jezelf een hoop energie en moeite door 5 kritische vragen te stellen om vroegtijdig een slechte oplossing te tackelen.

1. Is de gekozen oplossing een middel?
Je oplossing is nooit (lees: nóóit) een middel! Ik zeg niet dat je nooit meer bijvoorbeeld campagnes moet ontwikkelen – of moet stoppen met communicatie - maar gebruik een campagne om over de oplossing te communiceren en niet als oplossing. De honger in Afrika wordt niet opgelost door een website. Een website vult nou eenmaal geen hongerige magen…

Ga terug naar de tekentafel en werk eerst je strategie uit zonder daar meteen een middel aan te koppelen. Het juiste middel volgt vanzelf uit de gekozen strategie.

2. Ben je verliefd geworden op de oplossing of op het probleem?
De verleiding is groot om verliefd worden op de oplossing in plaats van op het probleem. Een oplossing is lekker concreet en iedereen snapt het ook. Echter, als je achter de oplossing aanrent, verlies je vaak het probleem uit het oog.

Is jouw oplossing echt dè oplossing voor het probleem of zijn er andere, betere oplossingen? Kill your darlings!

3. Heb je voldoende tijd genomen voor het formuleren van dè vraag?
Albert Einstein zei ooit: “Als ik een uur heb voor het oplossen van een vraagstuk, besteed ik 55 minuten aan het formuleren van de vraag.” Het vinden van de oplossing wordt een stuk eenvoudiger als je de vraag of het probleem scherp hebt geformuleerd. Wees eens eerlijk. Heb jij je voldoende verdiept in de vraag of heb je deze fase – bijvoorbeeld door tijdsdruk – overgeslagen? Indien dit het geval is dan zal de oplossing ook niet succesvol (genoeg) zijn.

Maak even pas op de plaats en kijk of je vraag concreet genoeg was. Misschien kun je de vraag nòg concreter maken door hem op te knippen in deelvragen? Waarschijnlijk zie je dan een andere (deel)oplossingen voor je vraagstuk.

4. Heb je de juiste specialist ingeschakeld?
Als je een staalboer vraagt staal te leveren voor een gebouw, zal hij je zoveel mogelijk staal proberen te verkopen. Logisch, hij verdient immers geld met het verkopen van staal. Je kunt de vraag beter stellen aan een bouwer van kermisattracties. Die kan je precies vertellen hoeveel staal er minimaal in het gebouw moet. Hij heeft immers verstand van stevige constructies met een minimale hoeveelheid staal. Kermisattracties moeten ten slotte vervoerd en steeds opgebouwd en weer afgebroken worden. Veel staal is daarbij onhandig.

Vraag in deze fase niet om een strategie voor het uitrollen van een middel, maar om een strategische oplossing van je vraagstuk. Je zult zien dat je dan ook automatisch uitkomt bij andere specialisten.

5. Was je oplossing absurd genoeg?
Wederom Albert Einstein: “If at first the idea is not absurd, then there is no hope for it.” De oplossing voor je vraagstuk dient in eerste instantie absurd te zijn. Vaak zijn oplossingen 'veilig' omdat iedereen het dan snapt, er weinig weerstand is en je snel aan de slag kunt. Echter, het resultaat valt dan gegarandeerd tegen.

Creëer een droombeeld waarmee je de lat extreem hoog legt en presenteer dit als 'af'. Aan de hoeveelheid weerstand kun je afmeten hoe groot de eerste stap in het realiseren van je idee kan zijn. Daarnaast ontdek je de kracht van je idee; hoe groter de weerstand, hoe krachtiger het idee! Vraag wat je toehoorders goed vinden aan je idee en neem dat mee in de uitwerking van versie 0.1. Zo zet je een eerste – veilige – stap.

Even op de rem en… door!
Er blind vanuit gaan dat een genoemde oplossing de juiste is, is een groot gevaar voor iedere organisatie. Het zorgt voor verspilling van tijd, geld en energie en de kans op succes is minimaal. Zorg dat je eerst helder hebt welke vraag je nu eigenlijk moet beantwoorden. Neem hiervoor de tijd; heb het lef om op de rem te trappen. Het zorgt ongetwijfeld voor wat weerstand, maar uiteindelijk heeft iedereen hetzelfde doel: succes. En laten we eerlijk zijn, daar doe je het toch voor?!

Wil je weten hoe je door het stellen van een andere vraag tot echt nieuwe oplossingen komt? Download ons e-Book 'De vraag is wat de vraag is'.