6 richtlijnen voor effectief brainstormen

Om een brainstormsessie goed te laten verlopen – en om te voorkomen dat je verzandt in een discussie – is het belangrijk om enkele richtlijnen in acht te nemen. Dit klinkt misschien vreemd, want brainstormen betekent toch vrijuit denken zonder beperkingen? Dat is ook zo, maar door vooraf een aantal zaken met elkaar af te spreken, zal het resultaat van de sessie aanzienlijk beter zijn.

1: Kwantiteit boven kwaliteit
Een goed idee begint met veel ideeën. Als je direct bij een idee gaat nadenken over de kwaliteit of haalbaarheid ervan haal je de snelheid uit je creatieve proces. Het betekent dat je kritisch bent en ideeën beoordeelt.

2: Geen ‘Ja maar’
Vertrouw op je creatieve kwaliteiten. Slechte ideeën bestaan niet. Alle ideeën zijn waardevol, ook al lijken ze in eerste instantie misschien gek. Soms kunnen onderdelen van een absurd klinkend idee de basis vormen voor die ene, briljante oplossing. Of ze inspireren een andere deelnemer in de brainstormsessie. Schiet ideeën dus niet af, ook niet die van jezelf.

3: Schrijf elk idee op
Je hebt een fantastisch idee en denkt: ‘Dit is zó goed, ik ga het zeker onthouden’. Helaas, meestal werkt het zo niet. Dus: schrijf elk idee op! Dit geldt ook voor ideeën die misschien niet relevant lijken voor het probleem dat je probeert op te lossen. Later kunnen ze toch nuttig blijken te zijn.

4: Eén idee per post-it
Het gebruik van post-its om ideeën vast te leggen is heel handig. Schrijf één idee op een post-it. Dat maakt het makkelijk om ze later te categoriseren. En houd het kort; schrijf geen hele verhalen op. Zo blijf je gefocust en blijft de snelheid in het proces. Schrijven met een zwarte (niet te dikke) stift helpt hierbij; je gaat vanzelf wat groter schrijven, waardoor je het beknopt houdt vanwege de beperkte ruimte die je op een post-it hebt. Gebruik voor het noteren van ideeën bij voorkeur gele post-its van 76 x 76 millimeter. Gebruik geen kleuren door elkaar voor het noteren van ideeën; dit kan later in het proces afleiden van de inhoud. Je kunt dan (onbewust) denken dat alle postits met dezelfde kleur bij elkaar horen, wat niet per se het geval is.

5: Combineer individueel en groepsbrainstormen
Onderzoek toont aan dat het combineren van individueel én groepsbrainstormen leidt tot meer en betere ideeën. Individueel brainstormen zorgt ervoor dat iedereen kan bijdragen. Door daarna ideeën in de groep te delen, kun je voortbouwen op elkaars ideeën. Zo kom je tot betere resultaten.

6: Kleine groepen
Brainstorm bij voorkeur met groepen van drie tot vijf personen. Als groepen groter worden, krijg je al snel te maken met groepsdynamiek; bepaalde mensen nemen het voortouw, mogelijk ten koste van andere deelnemers. Die zullen hun enthousiasme verliezen, terwijl ze misschien briljante ideeën hebben.

Wil je meer over dit onderwerp weten? In mijn expertmagazine 'Innoveren: Eerst geloven, dan zien' lees je o.a. over hoe een creatief proces eruit ziet en welke brainstormtechnieken helpen om meer ideeën te bedenken.